دندانهاي پوسيده ،سوغات مدرسه

از الماس تا پنير!
 

ميناي دندان،يکي از سخت ترين مواد جهان است. گفته مي شود اين ماده بعد از الماس از نظر استحکام در رده دوم قرار دارد و مي تواند فشارهاي شديد فيزيکي را تحمل کند . کساني که به خوبي از دندان هاي خود مراقبت کنند،مي توانند سال ها از اين اعضاي بي ادعاي بدنشان کار بکشند و زحمت خرد کردن مداوم مواد جويدني را بر دوش آنها بيندازند اما فرايندي که در گويش عام به پوسيدگي يا فساد معروف است مي تواند به راحتي دندان ها را تخريب کرده و آنها را از سختي الماس در آورده و به ماده اي نرم مانند پنير تبديل کند. اين فرايند،فساد دندان ها حاصل همکاري 3عضو است که 3ضلع مثلثي به نام پوسيدگي دندان را تشکيل مي دهند؛اولين ضلع مثلث،باکتري هاي پوسيدگي زا هستند،ضلع دوم مواد غذايي و ضلع سوم زمان

مواد غذايي،کلنگ بر دندان بچه ها
 

باکتري ها در دهان وجود دارند و اگر به کمک عوامل فيزيکي مثل مسواک و نخ دندان،از روي دندان ها پاک نشوند،در دهان باقي مي مانند و باعث ايجاد پوسيدگي مي شوند . مواد غذايي،ضلع دوم مثلث پوسيدگي دندان هستند . باکتري ها مي توانند بعضي از مواد غذايي را تميز کنند و آنها را به قندهاي ساده تبديل کنند. اين قندهاي ساده مثل گلوگز،غذاي بسيار خوبي براي باکتري ها هستند . آنها اين قندها را تخمير مي کنند و از تخمير آنها،اسيدي توليد مي شود که اين اسيد،مي تواند ميناي دندان را حل کند و فرايند پوسيدگي شروع شود. البته براي ايجاد پوسيدگي ،احتياج است ضلع سوم مثلث،يعني زمان به اندازه کافي وجود داشته باشد. هر گاه مواد غذايي قابل تخمير مثل شيريني ها ،قند ها و کربوهيدرات ها ،به مدت طولاني و مناسب روي دندان ها قرار بگيرد و باکتري ها ي پوسيدگي زا به آن بچسبند ،روند پوسيدگي شروع مي شود

مدرسه،جايي براي پوسيدگي دندان ها
 

متاسفانه اين عنوان،تا حد زيادي صحت دارد. مدرسه،محل دور هم جمع شدن بچه ها،دور بودن از خانواده به مدت چند ساعت و محل خوردن هله هوله هاست. بچه هاي قد و نيم قد مدرسه اي،با ذهن هايي پر شده از انواع تبليغ هاي تلويزيوني و جيب هايي که از پول تو جيبي هاي کم يا زياد پرشده،به مدرسه مي آيند . در مدرسه ،بسته به کلاس و رده سني،دو يا سه زنگ تفريح وجود دارد و صد البته بچه هاي فعال،باهوش و بازيگوش که در اغلب زنگ تفريح ها گرسنه اند و دلشان مي خواهد چيزي بخورند ،سر راه رفتن مدرسه،از بقال کوچه ،يک کيک پرتقالي لايه اي خريده اند،همان که تلويزيون مرتب تبليغ اش را مي کند،اين مي شود تغذيه زنگ تفريح اول،مقداري خوراکي شيرين چسبناک تقديم مي شود به ميکروب هاي محترم دندان که با يک پيغام و يژه براي ميکروب ها همراه است. :«هيچ نگران نباشيد،لا اقل 3-2ساعت ديگر خبري از مسواک نيست،شما با خيال راحت با غذايتان خوش باشيد!!...»هنوز آثار کيک لايه اي خوشمزه ،از روي دندان پاک نشده که زنگ تفريح دوم از راه مي رسد،بوفه مدرسه که متاسفانه،با نظارت بسيار کمي از لحاظ بهداشت و تغذيه مواد خوراکي اداره مي شود،چيپس مي فروشد و بچه ها چيپس را با يک آبميوه خوشمزه ،ميل مي کنند چيپس کم کم به دندان ها مي چسبد و در شيارهاي آن فرو مي رود و آبميوه هم که خود ش به اندازه کافي قند دارد. «مهماني،براي باکتري هاي دهان بچه ها همچنان ادامه دارد» و دندان هاي نازنين بچه ها که اغلب شان دائمي اند و يکي دو سالي بيشتر از رويش آنها نمي گذرد ،در معرض خطري جدي قرار دارند:پوسيدگي

خستگي ناپذير باشيد و تلاش کنيد
 

اگر شما به سلامت دندان هاي فرزندتان علاقه منديد و اين مطلب را مي خوانيد،بايد بدانيد کاري سخت و دشوار برعهده داريد!اما خستگي ناپذير باشيد و تلاش کنيد چون شما بايد در چند جبهه فعال باشيد
جبهه اول:بايد به کودکان مدرسه اي تان که اغلب همدر اين سن و سال تنبل و کم توجه به خود هستند،اهميت مسواک زدن ،نخ دندان کشيدن و در درجه اول داشتن دندان هاي سالم را بياموزيد. تجربه نشان مي دهد اشاره مستقيم و نصيحت کردن بچه ها،کمترين تاثير را دارد پس با استفاده از روش هاي غير مستقيم ،بيان خاطره ها،داستان ها،ديدن فيلم ها،CDها و بازي هاي علمي و استفاده از وب سايت هاي اينترنتي آموزشي که بهداشت دهان و دندان را به بچه ها ياد مي دهند ،آنها را به رعايت بهداشت تشويق کنيد. خودتان الگوي خوبي براي بچجه ها باشيد تا آنها از شما بياموزند و مسواک ز دن را به صورت خانوادگي تجربه کنند
جبهه دوم :شما بايد با تبليغ هاي رسانه اي مبارزه منفي داشته باشيد؛در بسياري از کشورهاي پيشرفته،پخش تبليغ هاي تلويزيوني مواد غذايي بي ارزش،از تلويزيون ممنوع شده است امام متاسفانه در کشور ما پخش اين تبليغ ها همچنان ادامه دارد. اين مواد غذايي در اغلب فروشگاه ها و سوپرهاي شهر،بابسته بندي هاي رنگارنگ و فريبنده پيدا مي شوند و بچه ها را به خود جذب مي کنند و شما بايد به طور غير مستقيم با اين مواد بجنگيد
جبهه سوم :روي خودتان کار کنيد فعال باشيد و تنبلي را کنار بگذاريد . واضح است خريدن يک کيک يا پفک 150يا 300توماني و بچه را با آن روانه مدرسه کردن ،خيلي راحت تر از آن است که براي زنگ تفريح هاي او لقمه هاي سالم غذا يا ميوه هاي متنوع تهيه کنيد. يک برنامه غذايي تهيه کنيد و براي هر روز مدرسه فرزندتان،خوراکي هاي سالم و متنوع خانگي تهيه کنيد. دقت کنيد اين خوراکي ها بايد آن قدر خوشمزه و جذاب باشند که در رقابت با خوراکي هاي بسته بندي شده کارخانه اي برنده شوند

اين روش ها را امتحان کنيد
 

ساندويچ هاي مثلثي شکل خانگي در دستگاه ساندويچ ساز را اغلب بچه ها دوست دارند
يک تکه پيتزاي فرانسوي که با گوشت،پنير پيتزا،سس و روي يک برش نان تست تهيه مي شود ،براي بچه ها دلچسب و مغذي است
ميوه هاي خشک ،ميان وعده هاي خوبي هستند،بهتر است آنها را در خانه تهيه کنيد و شکر به آن اضافه نکنيد
انواع پنيرها را امتحان کنيد . بچه ها پنير دوست دارند و اين ماده باعث پوسيدگي دندان نمي شود
انواع آجيل ها را در ظرف هاي گوناگون و با مزه بسته بندي کنيد و به عنوان خوراکي با بچه ها به مدرسه بفرستيد
هر از گاهي در ظرف خوراکي کودک تان يا دداشتي بگذاريد و او را براي خوردن خوراکي هاي سالم و حفظ سلامت دندان هايش تشويق کنيد

فرزندتان را عادت بدهيد
 

صبح ها قبل از صبحانه و شب ها قبل از خواب،هر بار به مدت 4-3دقيقه مسواک بزند و هر شب نخ دندان بکشد . اگر مسواکي به مدرسه برد و يک نوبت هم در مدرسه مسواک زد او را تشويق کنيد
در انجمن اوليا و مربيان مدرسه فعال باشيد . تلاش کنيد قوانين ضد پوسيدگي دندان در مدرسه وضع شود،؛به اين ترتيب که بچه ها درآوردن خوراکي هاي پوسيدگي زا به مدرسه محدود باشند و بوفه مدرسه هم اجازه فروش آنها را نداشته باشد. انواع بيسکوئيت ها ،شيريني ها،شکلات ها،کيک ها،چيپس ها ،پفک ها واسنک هاي چسبنده به دندان و آبميوه و نوشابه هاي شيرين،براي دندان ها مضر هستند
اگر فرزندتان به جويدن آدامس علاقه مند است. براي او آدامس هاي بدون شکرتهيه کنيد
اگر کودک تان اصرار به مصرف خوراکي هاي شيرين دارد ،هفته اي يک روز را روز آزاد هله هوله در منزل اعلام کنيد. در اين روز به کودک تان پيشنهاد کنيد خوراکي را که دوست دارد بخرد و بلافاصله بعد از صرف يکي از وعده هاي غذا آن را ميل کند. با اين روش،احتمال ايجاد پوسيدگي دندان ها کمتر مي شود
فرزندتان را به طور مرتب براي معاينه نزد دندانپزشک ببريد و از روش هاي پيشگيري دنداني مثل «فلورايد تراپي »يا «فيشور سيلانت »براي حفظ سلامت دندان هايش استفاده کنيد
منبع:زندگي ايده ال 51
/ن